Page 11 - Behdari [Elmi] - Ser 8 - Vol 4 - No 02 - Zemestan 1400 - [Final]
P. 11
87 | |دزو|ات و|ددری ووویددری ونو ریوم
هب و دــش رت هدرتــسگ تفن تعنص ندــش یلم زا سپ تلایکــشت نیا نوصم تلامح نــیا زا زین یناریا یاــه شکتفن و یتفن یاه هلکــسا
هک یبیترت هب ،دیدرگ زهجم یرت هتفرشیپ ینامرد و یصیخشت تاناکما ات دش ببس زیخ تفن قطانم یاه ناراب کــشوم و اه نارابمب .دندنامن
رایسب شقن نادابآ و نامیلــسدجسم یاه ناتــسرامیب ،گنج زاغآ رد کراخ ةریزج ةنایاپ زا تفن هکشب نویلیم کی تارداص ناکما ،رثکادح
گنج مدقم طخ رد نیمودصم و نیحورجم تیعضو ةرادا رد ار یمهم روشک دمآرد عبنم اهنت ناونع هب هک دــشاب هتــشاد دوجو گنج زاغآ رد
مکحم ینابیتشپ ناونع هب نارهت تفن یزکرم ناتــسرامیب و دنتــشاد نارادساپ هاپس ،گنج نیزاغآ یاهزور رد .)4( دــش یم رداص جراخ هب
شقن ،دندــش یم مازعا نارهت هب یگنج قطانم زا هک ینارامیب یارــب ینامرد و یتشادهب تاناکما هنوگره دقاف ،دوب هدــش داجیا یگزات هب هک
.دومن یم افیا هدش داجیا نآ سأر رد هک یا هدرتسگ تلاوحت لیلد هب مه شترا و دوب
تلایکشت رد یدنه راتسرپ و کشزپ یکدنا دادعت ،1357 لاس زا سپ مزلا یتیریدم ماجسنا زا و هتفرگن دوخ هب ار مزلا مظن و ماوق زونه ،دوب
ات دندوب راک لوغــشم ناداــبآ و نامیلــسدجسم تــشادهب و یرادهب یا هدننکریگلفاغ و هدرتــسگ موجه نینچ ربارب رد عافد و هلباقم یارب
نیا ،گنج عورــش اب نامزمه .دــش زاغآ قارع و ناریا گنج هــک نیا .(4( دوبن رادروخرب
1363 لاس رد نانآ زا یدادعت ،داد هئارا ینایاش تامدخ یکشزپ هورگ یاهزاین نــیمأت یوگخــساپ هــک یرادــهب ترازو ]طیارــش نــیا رد[
1374 لاــس لیاوا ات زین یناریاریغ لنــسرپ هیقب و دندرک کرت ار ناریا ناحورجم میظع لیخ هب دیاب لاح ؛دوبن مه مدرم ینامرد -یتشادهب
زا سپس و دنداد همادا دوخ تمدخ هب نامیلــسدجسم ناتــسرامیب رد ةئارا روــشک طاقن یصقا هب نانآ مازعا زا ســپ ات هتفرگ مدقم طــخ زا
.(6( دنتفر ناریا ییاهرهش نینکاس زا هتــسد نآ هب دوب مزلا نینچمه .دومن یم تمدخ
دنتشاد رارق یقارع نمشد سرریت رد هک ناریا زیخ تفن قطانم نایم زا هب و هدرک کرت ار دوــخ یاهرهــش ناراب کــشوم و نارابمب لیلد هب هک
و ناراسچگ ،یراجاغآ ،زاوها ،نادابآ ،نامیلــسدجسم رهــش شــش ،دندوب هدــش هدنکارپ و هدرب هانپ اهارحص و اه هوک یاه هنماد و اــه هرد
یاه ناتــسرامیب اه نآ نایم زا هک دندوب ناتــسرامیب یاراد رهــشهام ملاس یندیماشآ بآ نیمأت هلمج زا و ینامرد -یتشادهب تامدخ عاونا
هب یگدیــسر و تیریدم رد یرــتمهم شقن نامیلــسدجسم و ناداــبآ .(4( درک یم هئارا ار تلاوضف یتشادهب عفد و
.دنتشاد یگنج نیحورجم تعنص ةندب رد ینامرد و یتشادهب ةتفرشیپ تلایکشت دوجو ،نیاربانب
هک نامیلــسدجسم و ناداــبآ یاه ناتــسرامیب تامدخ هب هــمادا رد هب ینامرد و یتشادهب تامدخ ةئارا رد یمهم شقن تــسناوت یم تفن
دروآ تسد هب اه نآ درومرد یرتــشیب تاعلاطا تسا هتــسناوت هدنراگن 70 دودح 1359 لاس رد .دشاب هتشاد یموب مدرم و گنج نیحورجم
تفن ناتسرامیب تاعلاطا رتشیب هک دوش یم روآدای .تسا هدش هتخادرپ نامیلسدجسم رد نوتفن نادیم رد تفن هاچ نیتــسخن فشک زا لاس
نادابآ تفن ناتــسرامیب تقو حارج ،بوجحم جریا تارطاخ زا نادابآ فــشک و یرافح اب نراقم هک تفن تــشادهب و یرادهب و تــشذگ یم
.تسا هدمآ تسد هب و مظنم تلایکــشت هب دوب هتفرگ لکــش ناریا رد تفن هاچ نیتــسخن
هکلب ،ناریا زیخ تفن قطانم رد اهنت هن هک دوب هدش لیدبت یا هدرتــسگ
نادابآ تفن ناتسرامیب رد تفن فاشتکا .دیسر یم رظن هب ریظن مک زین راوج مه یاهروــشک رد
رد روشک یاه ناتــسرامیب نیرتزهجم زا یکی نادابآ تفن ناتــسرامیب ددرگ یمرب )یدیــشروخ 1287 دادرخ( یدلایم 1908 لاــس هب ناریا
هاگشیلااپ یقرش فرط رد ناتسرامیب .دمآ یم باــسح هب 1359 لاس ببس ناریا زیخ تفن قطانم رب مکاح ییاوه و بآ تخس طیارــش .)1)
.دش یم لصتم هاگشیلااپ هب ینابایخ اب و تشاد رارق نادابآ 1286 لاس رد )William Knox Dary( یسراد تفن تکرش ات دش
کی رد رتمولیک کی لقادح نامز نآ رد نادابآ ناتــسرامیب تحاــسم رکف هب ،تفن هاچ نیتــسخن فشک زا شیپ لاسکی ینعی ،یدیــشروخ
هک کی ۀرامش ناتسرامیب .تــشاد شخب ود ناتــسرامیب .دوب رتمولیک (Dr. M. Young( گــنای ســیروم مان هــب یبرجم کــشزپ بذج
،یکینیلکاراپ یاه شخب ،اه هاگنامرد ،ییاپرــس شخب لماــش رتشیب نامیلس دجسم رد یــسراد تفن تکرــش یرافح هورگ یهارمه یارب
ۀرامــش ناتــسرامیب و دوب یتیریدم و یرادا یاه شخب و راظتنا قاــتا ار گنای .دتفایب ،تشاد یبسانمان یتــشادهب و ییاوه و بآ طیارش هک
رب هولاع .دنتشاد رارق نآ رد لمع یاه قاتا و دوب هقبط ود دوخ هک ود .تسناد ناریا تفن ینامرد و یتــشادهب تلایکــشت راذگ هیاپ ناوت یم
ً
،دنتشاد رارق ناتسرامیب طایح رد و هدوب هقبط کی امومع هک اه شخب رد نامیلــسدجسم رد ار هنایمرواخ رد تفن ناتــسرامیب نیتــسخن وا
تمسق هلمج زا ؛تــشاد دوجو ناتــسرامیب رد زین رگید تمــسق دنچ نیا یرامعم کبس .داهن انب )یــسمش 1293( یدلایم 1914 لاــس
لماک لمع قاتا کــی تاناکما هک 3 ۀرامــش ۀناخ حارج مان هب یــگرزب .(1( دوب یبرغ یاهروشک صاخ یرامعم زا هتفرگرب ناتسرامیب
ً
،نخان ندیــشک لثم کچوک یاــه یحارج ماجنا یارــب و تــشاد ار ینتلوب رد .دش هدوزفا تفن نامرد و تشادهب تاناکما رب اجیردت اهدعب
ً
هک هریغ و کچوک یبرچ ددغ ندروآرد ،یحطــس یاه مخز ندز هیخب سیلگنا تفن ةرادا یوس زا شیپ لاــس 95 دودح لاامتحا هک خیرات یب
تفرگ یم رارق هدافتــسا دروم ،داد ماجنا یعضوم یسح یب اب دــش یم ...” :تسا هدمآ ،هدیسر پاچ هب )نارهط( ییانــشور ةعبطم رد ناریا و
.(7) ار اه نآ دوخ جرخ هب و انب دیدج زرط هب عماج هناخضیرم هــس ،یناپمک
:تشاد دوجو نادابآ رد ناتسرامیب هس ،بلاقنا زا شیپ یاه لاــس رد و یلاها مومع تهج هب یبط دیدج لیاــسو هار نیا زا و دیامن یم هرادا
نادابآ دابآدمحا ۀلحم رد یناتسرامیب ،نادابآ تفن تکرــش ناتسرامیب رد یناپمک ،نارهط دوخ رد .تسا هدومن مهارف یناپمک نیمدختــسم
و درک یم هرادا ار نآ تــقو دیــشروخو ریش هک نوراک هناخدور کــیدزن .(5( ”... و هتسج تکرش یرگید ةناخضیرم کی اب تدعاسم
Journal of Combat Medicine 2022 | Vol 4 | No. 2
