Page 53 - Behdari [Elmi] - Ser 8 - Vol 4 - No 02 - Zemestan 1400 - [Final]

129 | ووزویوحوت زوداواترام واومی ویوحونودوم
ً
.تسا هدافتــسا دروم ADHD للاتخا و یــسپولوکران نامرد رد لاومعم هک
تارثا نیماپود و نیرفن یپارون شــیازفا اب اه نیماتفمآ .دــنریگ یم رارق
لینیفادم بذج شراوگ قیرط زا یبوخ هب اه نیماتفمآ .دــننک یم لامعا ار دوخ
ییوراد ناوــنع هب 1990 هــهد لیاوا رد راــب نیلوا یارــب لــینیفادم نیرت لوادتم .تــسا تعاــس 30 ات 5 نــیب اه نآ رــمع همین و هدــش
یسپلوکران نامرد یارب و دــش رازاب دراو هــسنارف رد یرادیب ءاقلا یارب هک دنــشاب یم نیماتفماتم و نیماتفمآورتــسکد ،ینیماتفمآ تاقتــشم
وراد نیا اکیرما وراد و اذغ نامزاــس 2003 لاس رد .دوش یم هدافتــسا رب یرتمک تارــثا و هتــشاد CNS رب یرتــشیب رثا نیماتفمآورتــسکد
باوخ تلالاتخا ،زور لوط رد دح زا شــیب یــسپلوکران نامرد یارب ار رادقم هک دهد یم ناشن هدش رشتنم جیاتن .دراد یقورع یبلق متــسیس
.داد رارق دییات دروم هنپآ مردنــس و یراک تفیــش رد تارییغت رطاخ هب باوخ نتفر نیب زا ثــعاب نیماتفمآورتــسکد زا مرگ یلیم 20 فرــصم
رثا دنراد کرحم یاــهوراد اب نامرد هب زاین هک یدارــفا رد لــینیفادم ثعاب تیاهن رد و درکلمع یعیبط حطــس هب دارفا تــشگزاب و یگدولآ
رظن هب .تسا هداد ناــشن نیماتفمآ هب تبــسن یرتهب ینیلاب یــشخب فرصم دنا هداد ناــشن تاــقیقحت نیا جیاتن .دوــش یم باوــخ دوبهب
زا و اه نیمآونوم حــشرت اه کرحم ریاــس دننام لینیفادم هک دــسر یم و قلخ ندرب لااب ثعاب و هداد شیازفا ار یرایــشوه دناوت یم نیماتفمآ
یسپانیس یاه هنایاپ زا نیماپود و اه نیمآ لوکتاک ،نیرفن یپارون هلمج روط هب ار باوخ دناوت یمن نیماتفمآ هتبلا .دوش زین زکرمت دوبهب و یوخ
یماظن زکرم کی رد هدــش ماجنا هعلاطم کی رد .دهد یم شــیازفا ار درکلمع یور رــب هدــش ماجنا هعلاطم رد .دزادــنا قیوعت هب دودــحمان
تیلاعف تعاــس 64 تدم هب هک یماظن دارــفا زا رفن 41 هب اداــناک رد مرگ یلیم 10 نازیم و دندوب باوخ زا مورحم تعاــس 64 هک ینانابلخ
هب هناگادج روــط هب دنتــشاد باوخ زا تیمورحم و موادــم یتخانــش و 04:00 تعاــس رد ،بــش همین رد( نیماتفمآورتــسکد زور رد راب 3
ای نیماتفمآورتــسکد مرگ یلیم 20 ،لینیفادم مرگ یلیم 300 کــی ره و درکلمع دوــبهب هدنهد ناــشن دنا هدرک فرصم )08:00 تعاــس رد
هک دنداد ناــشن جیاتن .دــش زیوجت هناگادج تبون هــس رد امنوراد کی ساــسا رب نینچمه .دــشاب یم یرادیب یاه هرود لوط رد یرایــشوه
و یتخانــش درکلمع دوبهب ثعاب نیماتفمآ و لینیفادم یوراد ود رــه یوخ و قلخ ،زاورپ تراهم ظفح یارــب وراد نیا ،دوجوم یاه شرازگ
لینیفادم اما دنا هدش امنوراد اب هسیاقم رد یوخ و قلخ تیعضو دوبهب باوخ زا مورحم نانابلخ رد یــکیژولویزیف یزاــس لاعف و یناور یحور
هجیتن نیا هب ناققحم .تسا هداد ناشن دوخ زا یرتمک یبناج ضراوع نیماتفمآورتسکد هک تفرگ هجیتن ناوت یم نیاربانب .تسا هدوب رثؤم زین
یارب اه-نیماتفمآ یارب بوخ نیزگیاج کی لینیفادم هک دنا هدیــسر ییاوه یاــه تایلمع رد یگتــسخ عفر یارــب بــسانم هلخادم کــی
باوخ زا ندش مورحم و درکلمع دوبهب و یتخانــش یوخ و قلخ دوبهب اریز دــش دهاوخن زاورپ همدخ تحارتــسا همانرب نیزگیاج اما دــشاب یم
رد هدــش ماجنا هعلاطم رد .تــسا تدم ینلاوط یاه تیلاعف لوط رد زا هدافتــسا .درادن دوجو یــفاک و مارآ باوــخ یارب یــنیزگیاج چــیه
هعلاطم درگلاب نابلخ شش یور رب لینیفادم رثا اکیرمآ رد 1999 لاس ات مود یناهج گنج زا ناهج یاه شترا رد نیماتفمآورتــسکد یوراد
،یناور ،یتخانش تارثا ،زاورپ هدــش یزاس هیبش طیارش داجیا اب و دــش یورین نانابلخ صوــصخ هب و یماظن یاهورین یارب ریخا یاه لاــس
یبصع متسیس یاه تیلاعف یور رب نآ تاریثأت و یراتفر یوخ و قلخ رد یگتــسخ عفر و یرایــشوه ،زکرمت شیازفا روظنم هب اکیرمآ ییاوه
رارق یــسررب دروم نانابلخ نیا باوــخ تیمورحم هب هجوت اــب یزکرم ضراوع تلع هب اما تــسا هدــش یم زیوجت و هدوب دییات دروم زاورپ یط
روط هب هتعاــس 40 هناگادج هرود ود رد نانابلخ شهوژپ نیا رد .تفرگ اب 2012 لاس زا ار وراد نیا فرصم اکیرمآ شترا نآ هجوت لباق یبناج
زود اب لینیفادم هرود هــس اه هرود زا یــکی رد هک دندنام رادیب موادــم .تسا هدرک نیزگیاج لینیفادم یوراد
زیوجت امنوراد نانآ یارب رگید هرود رد و دندرک تفایرد مرــگ یلیم 200 تادینف لیتم
رب یهجوت لباق ریثأت لینیفادم دهد یم ناــشن شهوژپ نیا جیاتن .دش رد ADHD هلمج زا CNS یاه یرامیب یخرب نامرد یارب وراد نــیا
یاهرونام یور رب نانابلخ زا نت 4 باوخ زا تیمورحم زا یــشان تارثا قیرط زا تعرس هب وراد نیا .تسا هدش فرصم یــسپلوکران و ناکدوک
تکرح رد نانابلخ درکلمع هوحن یــسررب نیا رد .تــشاذگ ناــشزاورپ لیتم .تــسا تعاــس 3 ات 2 نیب نآ رمع همین و هدــش بذج یکاروخ
درادناتسا تعرس ،دورف هوحن ،فلتخم حوطس رد تکرح ای و میقتــسم رازاب دراو نیلاتیر یراجت مان اب 1948 لاــس رد راب نیلوا یارب تادینف
حوطــس رد تکرح رد لداعت ظفح و یلوزن تکرح ،پچ هب شدرــگ رد رارق FDA دییات دروــم ADHD نامرد یارب 1955 لاــس رد و دــش
دهد-یم ناشن هدمآ تسد هب جیاتن هک هتفرگ رارق یــسررب دروم نییاپ و هدوب اه نیماتفمآ تارثا هباــشم وراد نیا کیژولوکامراف تارثا .تفرگ
رایسب دندوب هدرک هدافتــسا امنوراد زا هک ینامز ،نانابلخ درکلمع هوحن یتخانش درکلمع رد دوبهب و یرایشوه حطــس ،یرادیب شیازفا ثعاب
.تسا هدوب هارمه زکرمت مدع اب و رت فیعض باوخ ،یتخانــش درکلمع رب نیلومپ و تادینف لیتم تارثا .دوــش یم
یرگید هباــشم تابیکرت ناهج ییوراد رازاب هب لینیفادم دورو بقاعتم 62 زا سپ نازابرــس یوخ و قلخ نینچمه و ینیع و ینهذ یــگدولآ
.دنتــسه یتاقیقحت لحارم رد ای و هدــش یفرعم رازاب هب زین وراد نیا زا جیاتن .تسا هتفرگ رارق یسررب دروم باوخ زا لماک تیمورحم تعاــس
.دنتــسه لینیفاردیه و لینیفاردولف ،لینیفادولف اهوراد نیا نیرتمهم تعاــس 12 ره رد مرگ یلیم 37/5 زد اب نیلومپ نآ رد هک قیقحت نیا
بوــسحم لینیفادم زا رتدنمتردق ربارب هدزناپ ات هد دودح لــینیفادولف ناشن ،دندش زیوجت تعاس 6 ره رد مرگ یلیم 10 زد اب تادینف لیتم و
تسا هداوناخ نیا زا دنمشوه رایسب یوراد کی لینیفاردولف .دوــش یم شهاک ار یگدولآ باوــخ یا هظحلام لباق روط هب نــیلومپ هک دــنداد
هتفرگ رارق سرتــسد رد ناهج یاهروــشک زا یضعب رد یگزات هــب هک هدوب رترثؤم یباوخ مــک عفر یارب تادینف لــیتم اب هــسیاقم رد و هداد

Journal of Combat Medicine 2022 | Vol 4 | No. 2