Page 9 - Behdari [Elmi] - Ser 10 - Vol 5 - No 02 - Zemestan 1401 [PP]-----3 [Full]_C

ایلاب و هبقرتمریغ ثداوح لرتنک رد ،تملاس یهدنامرف رد نواعت لصا لیلحت
ناراکمه و یمتاخ

10.30491/JCM.2023.177495
تمواقم و سدقم عافد یمزر یرادهب هیرشن
193 | | تحلیل اصل تلاول در فلمل دهل دلامتت لر کن|تل ل دلثی|یرلتررلتاو رلا
194
192-199 تاحفص | 2 هرامش | 5 هرود | 1401 یتیاور یرورم
ًكا٪ى ٹاٸځلغٸ ځ ٹاگـٻاٸكؿ ،ٹاٸڂٵٞٸ پب ٹـٻاــىك یكاښ ځ اٿ یکڈٻ همدقم
ْ
َ
َ ُ َ
َ َ َ
ّ
لبٴا یٵ١ اڂٻځا٢حځ ....« :ـښاٸل٩ یٸ ـڈضٸ ٹآل٭ كؿ ـٻځاـؽ .جــىا هـــٍ پٻاٸاــى بٴا٭ كؿ هـٮٸ ٟا٩ؿ كؿ یٸاٞٻ لڈ٥ ځ یــٸاٞٻ بٙ جکكاــَٸ
ِ ِ
َ ُ َ َ
ْ ْ َ
ْ ْ
ْ ّ
َ
َ ُ َ
َ
َ
َ َ
یكځؿ ځ اٿ یکڈٻ ٶاضٻا كؿ ځ ؛.... ٹاځـ٢ٴاځ ٷرڍا یٵ١ اڂٻځا٢ح ڏ ځ یڂٮخٴاځ َ .جــىا كڂــَک جٸڐــى ؼښكاح كؿ ی٪ٚ١ پٚٮٻ ،یٸمك یكاـڀب پچكاپکښ
ِ ِ
ِ
یكاښ ٷٿ پب ،ٷخــى ځ هاټگ كؿ نگلٿ ځ ـڈٿؿ یكاښ اك لگښـکښ اــٿ یکاپاٻ ما ٶاڀٴا پک جــىا هؿڂب یمڈٞ١ ثڏڂغح ءاـبٸ ،لّا٢ٸ هكځؿ كؿ لٸا٢ح ٺښا تکراشم :ایلاب و هبقرتمریغ ثداوح لرتنک رد ،تملاس یهدنامرف رد نواعت لصا لیلحت
ٶامح پک ،٠ٸاص ٺڈښآ کښ ٹاڂټ١ پب ٶڐىا .)2 پښآ ،هـئاٸ( ».... ـڈٻاــىلٻ هؿڂب مځلٸا پــب اح یٵڈمغح گټص ٹاكځؿ كؿ كڂــَک جٸڐــى ٶاٞٻ ٌؾب یماظنریغ و یماظن بط
یّاؽ پصڂح ،هـٍ یټڈب ٌڈپ ٹآ كؿ لَب یڂټ٢ٸ ځ یؿاٸ یاٿ یـټٸماڈٻ پٻاٸاى پ١ڂمضٸ جکكاَٸ كؿ ،لڈؽا هكځؿ كؿ گټٿل٩ ٺښا ثاکلب .جــىا یرظن ینابم :لوا شخب
ٹاگـٻاٸكؿ ،لښقپ بڈىآ كاَ٭ا ځ ٹاگـښؿ بڈىآ( ٹاٸځلغٸ ځ الٮ٩ پب جبيٻ .(1( ـٍ یٵضخٸ اٸ كڂَک كؿ ،19-ـښځڂک یٸـٻاپ ٳلخټک كؿ ،یٸاٞٻ بٙ
،پ٢ٸاص )یكالٕٚا ځ یٻالغب ٘ښالــٍ نڈٻ ځ ٹاٻآ لښاٞٻ ځ ٹا٪٢ٖخــيٸ ځ اڈٻؿ ٬ٙاټٸ لښاى كؿ ،یٸاٞٻلڈ٥ ځ یٸاٞٻ یاٿ پٻاٸاى یكاکمٿ ؿكڂٸ كؿ
یكاښلگښؿ ځ ٹځا٢ح لب ،ثاښاځك ځ ثاښآ كؿ ،ځك ٺښا ما .جــىا پخــٍاؿ ٳځقبٸ .(2،1( جىا ؿڂصڂٸ یٻاځال٩ ـٿاڂٍ نڈٻ
*4یققحم یلعدمحم ،3نایحتف هللارصن ،2هداز یقارع نسح ،1یمتاخ دوعسم دیس
ما پخٍقگ .جىا هـٍ ًكا٪ــى پ٢ٸاص ٹاـټٸماڈٻ یاٿ یـټٸماڈٻ ٺڈٸأح ځ - یٸاٞٻلڈ٥ یكاکــمٿ ،اٿكاخؽاــى ځ اٿ ثكاڀٸ كؿ جٿابــٍ پب پصڂح اب نا ،نا یکش م ،قو یحا هو داتسا
ّ
یٻاځال٩ ـٿاڂٍ ،)ٶڐيٴا ٷڀڈٵ١( كاڀٙا پمئا ځ لبٸاڈپ یٵم١ هلڈى كؿ ،ٺښا جښلښـٸ ځ اښڐب كؿ اٿ جکكاَٸ ٺښلحؿامخ١ا لبا٭ ما یکښ ٹاڂټ١ پب ،یٸاٞٻ -
نا ،نا یکش م ،امو زکرم -
.(6( ٷڈباښ یٸ پ٢ٸاص ٹاٸځلغٸ ځ الٮ٩ ما یلڈگخىؿ پب ٶاـ٭ا كؿ یگـڈىك یكاکمٿ ٺښا .جىا هـٍ پخؽاټٍ یٸڂم١ جٍاـڀب یاٿ جښكڂ٩
ناریا ،نارهت ،تمواقم و سدقم عافد یمزر یرادهب هسسوم -
لکف لبا٭ لښم ؿكاڂٸ ،یٸڐىا ـټمــٍمكا لّا ٺښا یٸڂڀ٪ٸ یاٿ پ٪ٴؤٸ ما كاخؽاى ،ٹاـټٸكاک ،ٹاټکكاک یټ٢ښ ٹالغب جښلښـٸ یكځلٕ لّاټ١ ٶامح پب
ناریا ،نارهت ،نارهت یکشزپ مولع هاگشناد ،ناطرس تاقیقحت زکرم ،رسناک وتیتسنا ،یحارج داتسا -
:جىا ځ ژاښلح( یټڈٴاب لڈ٥ ځ یټڈٴاب ثاڈٵم١ ،کڈخــيضٴ ،اٿ ٷخــيڈى ،)اٖ٩(
جڀص كؿ ی١اــيٸ کښلــَح ځ ٹـٻاــىك ؿـٸ اك لگښـکښ ،یكاکمٿ .ؿڂٍ یٸ لٸاٍ اك ٹاٸماــى لٿ یحاڈٵم١ کكؿ ځ لباٮخٸ ًمڂٸآ ،)ٹاٸكؿ 1401/08/20 :هلاقم شریذپ 1401/05/28 :هلاقم تفایرد
؛کلخَٸ ماڈٻ یإكا ٫اـْٸ ٺښا جښڂٮح ثكځلٕ هـټټک ثابرا ځ جڈمٿا ـښؤٸ ،ثاڈبلضح ٺــښا
؛ؿلڈگ یٸ ثكڂّ پٻاگښ یخڀص كؿ پک پخىڂڈپ ځ لباٮخٸ ٌټک ٺښا .جىا لگښؿ ٘ښالٍ پمٿ ځ اٿ ٹالغب كؿ ،یا پ٩لع یاٿ جکكاــَٸ ما
؛ٺخيَټٻ ٹالگښؿ کمک لٞخټٸ ځ یكاښؿڂؽ .جىا لباٮخٸ ٷٿا٪ح ځ یىاڈى هؿاكا ٶنٵخيٸ یكاکمٿ هدیکچ
ً
جڈٮ٩ڂٸ ځلگ كؿ اك ؿڂؽ ٬ڈ٩ڂح ځ )ٹؿاؿ یكاښ اك لگښـمٿ( یكاــڈمٿ Multiagency( یٻاٸماــى ـټچ یكاکمٿ یٵٵمٴا ٺڈب ؿـ٢خٸ بكاضح كؿ نیرتدامتعا لباق زا یکی ناونع هب ار ،یماظن -یماظنریغ یراکمه ،کرتــشم فادها اضعب و اهراتخاــس و اه تراهم :فده و هنیمز
؛ٺخيٻاؿ ٹالگښؿ یاٿ جښكڂ٩ ځ اښڐب جښلښـٸ ما یمڀٸ ٌؾب ٹاڂټ١ پب )collaboration یراکمه نیا .تسا هدومن حرطم رصاعم هرود رد ،یمومع تــشادهب یاه تیروف تیریدم و ایلاب و هبقرتمریغ ثداوح رد اه تکراــشم
؛ؿلڈگ یٸ ثكڂّ یٻځا٢ح جکلٍ کښ لؽاؿ كؿ پک یٵم١ یكاکمٿ ٺښا ٹاکكا ٺڈب كؿ .)3،4( جىا هـٍ پخ٩لښقپ یٸڂم١ جٍاـڀب ،)اضف( راتخاــس ،نانکراک ،اه لمعلاروتــسد و اهدرادناتــسا ،فادها ،لوصا ینعی نارحب تیریدم یرورض رصانع مامت هب یگدیــسر
کمک( »ٹځا٢ٸ« ٹڂچ یحامٵک .یلگښؿ پب کمک ځ ٹـٻاــىك یكاښ كاؿكڂؽلب یلخــَڈب جڈمٿا ما ”ثاــٙابحكا” ځ ”یلــبٿك” یٻاٸماــى ـټچ .دوش یم لماش ار نامزاس ره یتایلمع کرد و ،لباقتم شزومآ ،)نامرد و ژایرت( ینیلاب ریغ و ینیلاب تایلمع ،کیتسجل ،اه متسیس
»پٻا١ا« ،)ٹـٻاــىك یكاــښ ځ ٹؿلک کمک( »جــٻځا٢ٸ« ،)هـــټټک ٶالخعا ځ کكؿ ،ؿامخ١ا كؿ یمڀٸ یاٿ ٌٴاچ ،ی٩اکاٻ یلبٿك ځ ـټخــيٿ .دیامن یم نیمضت ار اهدرواتسد و ییارجا تنامض ،نواعت یملاسا لصا درکیور اب یراکمه نیا یرست
»ٹا٢خــيٸ« ځ )ٹؿلک یكاښ بٵٙ( »جٻا٢خــىا« ،)ٹؿلــک کمک( .(5( ـټک یٸ ؿاضښا اکلٍ ٺڈب لباٮخٸ نارظن بحاص زا یعمج تارظن تبث زین و ،یملاسا و یملع ربتعم عبانم و دانسا رد یسررب اب و یا هناخباتک شور هب هعلاطم :اه شور
لڈؽا یاټ٢ٸ پب »ٹځا٢ح« لگٻاڈب ،)ـټٿاڂؽ یٸ یكاښ ځا ما پک یــيک( .دش ماجنا دنمراتخاس همین هبحاصم شور هب
؛)7( ـټٍاب یٸ یرظن تایبدا نیرتابیز و نیرترثؤم .تــسا ریذپان بانتجا و یتایح ،یرورض ،اــیلاب و مهم ثداوح رد یماظنریغ و یماظن بــط تکراــشم :اه هتفای
یاٿ جڈ٢٭ڂٸ كؿ ُاؾــٍا ی٪ٙا١ ځ یــټٿف یلڈگكؿ ،جکكاــَٸ دؿاڂع ځ اــښڐب كؿ یٸاٞٻلڈ٥ -یــٸاٞٻ جکكاــَٸ ٶڂڀ٪ٸ ٺڈڈبح یالــب ،هبقرتمریغ ثداوح زا یرایسب رد .ددرگ یم لیدبت تینیع هب ،نواعت یملاــسا گنهرف بلاق رد ،یلم شخب تایح لماعت نیا دربهار
پـــب یباڈخـــىؿ یالـــب اح ـٻانڈگٻا یٸلب اك ٹاٻآ پک ،جــىا یٿځلگ یكاکمٿ ،)Collaboration( ٹځاــ٢ح یاٿ هژاځ ٨ــڈّڂح ،پب٭لخٸلڈ٥ ،یماظن تکراشم و یراکمه تساوخرد یعیبط یایلاب و یلم یرارطضا طیارــش رد نارحب لرتنک یارب ،تملاــس یماظنریغ تاماقم
کښلٍ كاک جڈٴڂئــيٸ كؿ ځ ـټٿؿ یكاښ اك لگښـکښ ،یٿځلگ ٧اـٿا جکكاــَٸ ځ ،)Cooperation( یــگټٿامٿ ،)Coordination) زا شخب نیا رد .دوش یم تــساوخرد یماظن بط تاماقم فرط زا ،یلم عافد مهم ثداوح و یگنج طیارــش رد لماعت نیا .دننک یم
”ٹـٍلڈگكؿ” ،”ٹؿاؿ یكاښ” ءنص پى هـٻلڈگلب كؿ ٶڂڀ٪ٸ ٺښا .ـٻڂـٍ .جىا یكځلٕ )Participation) .تسا هدش رورم لماعت نیا فادها و لوصا ،ترورض ،هعلاطم
.(8( جىا ”جڈٴڂئيٸ” ځ تابجوم ،ایلاب و هبقرتمریغ ثداوح رد ،نواعت یملاسا لصا ساــسا رب ،یماظنریغ و یماظن بط گنهامه تکراــشم :یریگ هجیتن

نآ فدارتم یاه هژاو و نواعت .دزاس یم مهارف ار ثداوح نیا زا یشان یاه بیسآ یرثکادح شهاک و هدید بیسآ تیعمج زا یعیسو فیط ناج ظفح
یراکمه ځ ٹؿلــک کمک یاټ٢ٸ پــب اك ٹځاــ٢ح ،ثاؿلــ٪ٸ كؿ یــٻاڀ٪ّا بــ٥اك
پب ،ٹؿلک كاک ٷٿاب ،)ٺڈ٢ٸ گټٿل٩( یٵ٦ٍ ځ یكاک كؿ یلگښؿ اب جکلٍ ،یكاکمٿ ځ ٹځا٢ح اـؾٿؿ پٸاٻ ج٦ٴ كؿ .جــىا پخيٻاؿ ٹؿڂمٻ ثـ١ايٸ
گټٿل٩( یكاک كؿ جکلٍ ځ یگَڈپ ٷٿ ،یكاک كؿ ٹؿلک کمک لگښـکښ لگښؿ یؽلب ،یؽلب ٹؿلــک یكاښ« اښ »ٹؿلک یكاښ اك لگښـکښ« یاــټ٢ٸ پب ،نواعت ،هبقرتمریغ ثداوــح ،تملاــس ماظن ،یماظن بط ،یمزر یرادــهب ،یماظنریغ -یماظن یراکــمه :اــه هژاودیلک
،ثـٕا٢ٸ .جــىا یكاکمٿ هژاځ یالــب هـــٍ پئاكا ٷڈٿا٪ٸ ما ،)ـــڈم١ یكاکــمٿ ،)Collaboration( ٹځاــ٢ح یاــٿ هژاځ .جــىا هـــٸآ ،»اك .ینامزاسدنچ یراکمه
،یخــىؿ ٷٿ ،یگــَڈپ ٷٿ ،جکالــٍ ،یكاڈخــىؿ ،یكاڈمٿ ،یٿالمٿ جکكاــَٸ ځ )Coordination( یــگټٿامٿ ،)Cooperation)
یكاکمٿ اب ٧ؿالــخٸ ٷڈٿا٪ٸ ځ یٻا٢ٸ لگښؿ ما ،یكاــٚ٭ ٷٿ ،یٵ٦ــٍ ٷٿ جکكاــَٸ ،یــىكا٩ ٹابم كؿ .ـټــٍاب یٸ ٧ؿالــخٸ ؛)Practitioners)
.ـټٍاب یٸ ٶڂڀ٪ٸ اب ٧ؿالخٸ )یــيڈٵگٻا ٹابم كؿ Participation ٶڂڀ٪ٸ ٳؿا٢ٸ(
ٌټک” پب ؿكڂ٪يکآ یيڈٵگٻا گټٿل٩ كؿ Participation.جىا ٹځا٢ح

یگنهامه ځ ٹځا٢ح .جىا هـــٍ یټ٢ٸ ”ٺخٍاؿ ٷڀى ځ ٺخــٍاؿ جکلــٍ جڈ٢٭اځ اښ
اب ءانصا یكاگماــى ،)اـؾٿؿ پٸاټخ٦ٴ( جٮ٩اڂٸ ،یــٿالمٿ ،یـْ٭ ٷٿ ٶاضٻا اٿ یـب اب همكابٸ كؿ ٷٿ ځ اٿ یکڈٻ پب ثڂ١ؿ كؿ ٷٿ ـــښاب یكاکمٿ
:لوئسم هدنسیون
،یكاگماى ،وٻاضح ،بىاټح ،)یىكا٩ بؿا ځ ٹابم ٹاخيگټٿل٩( لگښـکښ ٷڈٴا٢ح كؿ پک جىا ی٭ڐؽا یاٿ جٵڈٖ٩ ما یکښ یكاکمٿ ځ ٹځا٢ح .ؿلڈگ .ٹالښا ،ٹالڀح ،ٹالڀح یکٍنپ ٶڂٵ١ هاگَٻاؿ ،ٹاٙلى ثاٮڈٮغح نکلٸ :سردآ
ما ،یښاڂٻ ٷٿ ،یښڂــى-ٷٿ ،یماــى ٷٿ ،یٴؿ ٷٿ ،٫ا٩ځ ،جٮ٩اڂٸ ،٬٩اڂح كؿ ٹځا٢ح پب یؿاښم ثاښاځك ځ ثاښآ كؿ .جــىا هـٍ ـڈکأح ٹآ لب یٸڐــىا [email protected] :لیمیا

Journal of Combat Medicine 2022 | Vol 5 | No. 2 .ؿكاؿ ٬ٵ٢ح جٸځاٮٸ ځ هـٮٸ ٟا٩ؿ یٸمك یكاـڀب پيىڂٸ پب لرا ٺښا یڂټ٢ٸ ځ یؿاٸ ٫ڂٮع پمٿ