Page 65 - Behdari [Elmi] - Ser 8 - Vol 4 - No 02 - Zemestan 1400 - [Final]
P. 65
141 | وحو|خدودووووخر وداوجزومدو|ختخر وزددوجریزوم
ناونع هب ناببــسم زا یخرب جارخا ای خــیبوت و اه همانرب و نانخــس رد دهاوش تــسبراک و دیلوت ،یگدامآ ،بیــسآ شهاک هزوح رد یتاقیقحت
یاقترا و یمومع راکفا تیریدم زا یا هنومن ،دش هتخانش رثؤم تامادقا هزوحرد اه هدنهد باتــش و اپون یاــهراک و بــسک زا تیامح ،یــملع
.(29( تسا حناوس و ثداوح رد هعماج ناور تملاس و اه نمجنا اــب لاعف تاطابترا ،ایلاب و ثداوــح رطخ یناــسر علاطا
قطانم و هعماج یعامتجا یناور یــناوتزاب ،هثداح زورب زا سپ لاــح رد .(23-25( دتفا یم قافتا طبترم یاه هاگشناد و زکارم
ً
تیفرظ زا هدافتسا .دتفا یم قافتا یبایزاب هلحرم رد اتدمع ،هدید بیسآ بوصم( روــشک نارحب تــیریدم نامزاــس نوناق 14 هداــم قــباطم
یزاجم و بوتکم ،یرادــید و یرادینــش زا معا هناــسر فلتخم عاونا تسا هدیدرگ فیرعت امیــس و ادص نامزاــس یارب ریز فیاظو ،)1398
و بارطضا تیریدم یاه شزومآ دناوت یم یــطابترا نیون یاه شور و زاین دروم یاه یناــسر علاطا و یــشزومآ یاه همانرب هیهت راذگنوناق و
(PTSD( هثداح زا سپ سرتسا للاتخا ،حیحص یراوگوس ،سرتسا یتــسیاب رگید ییوــس زا .)26( تــسا هداهن نامزاــس نیا هدهع رب ار
دنور و )31( هدرک لــقتنم هعماج هب ار یصصخت یاه شزومآ ریاــس و یناسرزورب و میظنت ،نیناوق یاتــسار رد ییارجا تامادقا و اه همان نییآ
ور نیا زا .دیامن عیرــست ار یعامتجا یناور یبایزاب و هثداح زا سپ دــشر یللملا نیب و یلم یاه هتخومآ سرد و تایبرجت زا ریسم نیا رد و ددرگ
یلم یاه هناــسر رد یداصتقا یناوتزاب و ینیرفآراک یاه تراهم تیوقت .دوش یریگ هرهب
هشقن نیا یاه تیولوا زا یکی ناونع هب ایلاب زا دعب یلحم هژیو هجوت و ینوناق ناــیلوتم هب تبــسن یعامتجا داــمتعا یاقترا مــتفه درــبهار
.تسا هتفرگ رارق رظندم هار مهم میهافم زا یــکی یــعامتجا داــمتعا .تــسا هدوب تمدخ هــیارا
رد هناــسر تیریدم هناخریبد لیکــشت قوف دراوــم هیلک ماجنا تــهج یناسر علاطا رد تیفافــش .تسا نیلوئــسم و مدرم نیب لماعت تهج
.دشاب یم یرورض یلم ،یلحم حطس رد حناوس و ثداوح یاقترا هب رــجنم دناوت یم عیرــس و عقوم هب یناــسر علاطا نــینچمه
و ثداوح رد هناــسر تیریدم هناخریبد لیکــشت دربهار نیودت زا فده ینامز تسا قداص زین رما نیا سکعرب .ددرگ یعامتجا دامتعا حطس
.تــسا هدوب تاعلاطا هریجنز ظفح و یتاعلاطا ماظن داجیا ،حناوــس اهنت هن دشاب بــسانمان نامز رد ای و داضتم ،صقان یناــسر علاطا هک
قیرط زا هک دوب دهاوخ یرتافد یاراد فلتخم حوطس رد هناخریبد نیا داجیا و مدرم دامتعا ندش راد هشدخ بجوم هکلب هتــشادن تبثم ریثأت
داجیا هب رما نیا .تسا سامت رد اه نآ اب یطابترا فلتخم یاهریــسم هزوح نلااعف تــلع نیمه هب .دــش دهاوخ نانآ رــب یناور یاهراــشف
یاقترا ،اه تیلوئــسم ندوب صخــشم ،تاعلاطا ظفح ،هیور تدحو ندوب هناقداص و یناسر علاطا رد ندوب رفن نیلوا رطخ یناــسر علاطا
کمک نیــشیپ یاهدربهار هیلک ماجنا و هناــسر ییوگخــساپ حطــس .(27-29( دننک یم لابند مهم لصا کی ناونع هب ار نآ
اهدربهار ریاس یارجا تنامض هناخریبد نیا لیکــشت عقاو رد .دنک یم و هدوب زاین دروم ینونک هــعماج رد دربهار نیا نتفرگ رظن رد نــیاربانب
.دشاب یم هناسر تیریدم حطس نیرت نییاپ ات نیرتلااب رد ییوــس زا .دومن دهاوخ رت مکحتــسم ار نیلوئــسم و مدرم نایم دنویپ
رارقتسا اب حناوس و ثداوح رد هناسر تیریدم یبایزرا و تراظن تیاهن رد ثداوح رطخ تیریدم لــحارم هیلک رد یمومع راکــفا تیریدم رــگید
تادنتسم فلتخم یاهدروبــشاد هیهت و اه هداد زکرمتم یاه هناماــس دوز ینیب-شیپ یریگــشیپ لحارم رد .تــسا یــسررب لباق حناوــس و
لباق طاقن فشک و درکلمع حطــس یاقترا هب و هدــش رسیم یا هناــسر یفنم راثآ شهاک اــی عوقو زا یریگــشیپ یارب شلات ،نارحب ماگــنه
حوطس رد اهراتخاس داجیا اب رگید ییوــس زا .دــش دهاوخ رجنم دوبهب نیرتمهم زا ،رثؤم هلباقم و یریگــشیپ یارب هعماج یزاــس هدامآ و نآ
رتافد و هناخریبد یا هجدوب فادها یسررب هب زاین یناتسا و یلحم ،یلم هدهع رب ،نارحب عوقو زا شیپ یعمج یاه هناــسر هک تــسا یفیاظو
زکرمت ناوت یم یلوصا و یــملع یاه تراظن لامعا اــب هک دوب دهاوخ نیا رد 1390 لاــس رد ناراکمه و نایتاولص هک یا هعلاطم رد .دــنراد
رازبا ندوب صخشم اب .داد شیازفا ار اه ناتسا تارایتخا و هدرک ییادز یدرکیور ذاختا اب امیسوادص نامزاــس داد ناــشن ،دنداد ماجنا هنیمز
مهارف هار هــشقن یارجا اب طبترم یاه صخاــش شیاپ ناکما تراــظن تیریدم رد اه هناــسر شقن یا هناورپ لدم زا هدافتــسا اب و هناریگــشیپ
یرگید لمکم اهدربهار نیا زا مادک ره تــسا رکذ لباق .دــش دهاوخ و شزومآ ،طیحم شــیاپ و دصر قیرط زا دناوت یم ،اــه تیروف و اــیلاب
و ثداوح رد هناــسر تیریدم هار هــشقن دنناوت یم مه راــنک رد و هدوــب هب ،یلم یگتــسبمه داجیا و یناــسر علاطا ،یمومع راکــفا تــیاده
.دنیامن میسرت ار حناوس یناسنا دروخرب ؛نوچ یلماوع .)30( دزادرپب نارحب اب هناریگشیپ هلباقم
یاه هبحاصم زا زــیهرپ ،نامگ و سدح زا ندرــکن هدافتــسا ،بوخ و
یریگ هجیتن یلحم نتفرگرظن رد ،هدــشن لرتنک یاــه-هبحاصم زا زیهرپ ،یروــف
رطخ تیریدم رد هناسر هار هــشقن نیودت هب راب نیلوا یارب شهوژپ نیا اب نانیمطا بلج ،ناراگــنربخ اب شنت ره زا زیهرپ ،ناراگــنربخ یارب
رب بوچراهچ نیا .تــسا هتخادرپ ناریا رد هناــسر یاه تیروف و ایلاب یاه نارحب ینیب شیپ ،تــسا لرتنک تحت عاضوا هکنیا نداد ناــشن
لحارم رد هناــسر زاین دروــم تــیولوا یاراد یاــه همانرب و اــهدربهار جیاتن ملاعا و هتعاــس 24 روضح ،نابطاخم عون و مدرم زاین ،نــکمم
یریگــشیپ زا معا حناوــس و ثداوح رطخ تــیریدم هــخرچ هــناگدنچ ،صاخ یاه هناسر طسوت رابخا رشن ندوبن یراصحنا لرتنک ،اهربخ و
رد یدعب ماگ .تــسا زکرمتم یبایزاب و خــساپ ،یگدامآ ،رثا شــهاک و هب نآ لح اــت نارحب یریگیپ لوئــسم یفرعم ،یــهاوخرذع ،افعتــسا
زا .تسا یتایلمع همانرب نیودت هار هــشقن نیا ندرک یتایلمع یاتــسار اب روضح ،نآ هب لــمع و فافــش و یلمع و قیقد همانرب ملاعا ،مدرــم
و یبایــشزرا ،یبایزرا تهج ییاهرازبا هب ریــسم همادا رد رگید ییوــس هطبار یرارقرب ،)یتافیرــشتریغ( نارــحب عاضوا اب بــسانتم یرهاظ
.تسا زاین 1404 لاس ات هدش نییعت فادها هب یبایتسد زا نانیمطا ماهبا و ییوگ یلک زا زیهرپ ،ناگدید بیسآ هداوناخ اب هناقداص و بسانم
Journal of Combat Medicine 2022 | Vol 4 | No. 2
